به گزارش خبرگزاری حوزه، این مجموعه دوجلدی بر لزوم گذار از مطالعات کاربردی به صیانت از «امر ملی» در فضای سایبر تأکید دارد و نویسندگان و پژوهشگران فعال در این پروژه ضمن انتقاد از غلبه نگاه ابزاری به تکنولوژی، بر لزوم تعمیق در لایههای بنیادین و فلسفی فضای مجازی برای حفظ استقلال و هویت ملی تأکید کردند.
محمد قدوسیمنش، عضو شورای نشر انتشارات شناختپژوه، در این مراسم، مأموریت این مجموعه را توسعه ادبیات جنگ شناختی و تولید محتوا در حوزه رسانه برشمرد.
وی همچنین ضمن تشریح ساختار این اثر ابراز داشت: جلد نخست به واکاوی مفاهیم کلیدی همچون واقعیت مجازی، جامعه مجازی و معماری قدرت اختصاص دارد و جلد دوم شامل ترجمه مقالات تخصصی پیرامون انسان، علم و سیاست در عصر دیجیتال است که با هدف ارتقای فهم جامعه علمی کشور تدوین شده است.
ضرورت تفکر برای بقای ملی در عصر دیجیتال
در ادامه جلسه، دکتر مهدی محمدینیا، مدیر پروژه «تأملات عصر دیجیتال» و عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه، وضعیت کنونی مطالعات سایبری در ایران را مورد نقد و ارزیابی قرار داد.
وی با اشاره به این که استفاده مداوم و روزافزون از فناوری در زمانه فعلی، حجابی در برابر شناخت ساحتهای نامرئی آن ایجاد کرده است، خاطرنشان کرد: آن چه در این میان حائز اهمیت است این که بدانیم و آگاه باشیم که جامعهزدایی و تاریخزدایی از فناوری میتواند کشور را حتی از مواهب عادی آن محروم کند.
وی همچنین افزود: از سوی دیگر نباید از یاد ببریم که ضرورت تفکر در این عرصه مستقیماً به اصل بقای جمهوری اسلامی و کلیت ایران در جهان جدید گره خورده است.
محمدینیا در ادامه با ابراز نگرانی از غلبه سنگین آموزشها و پژوهشهای صرفاً کاربردی در رشتههای علوم انسانی، خاطرنشان کرد: کشورهایی نظیر چین و ایالات متحده تمرکز اصلی خود را بر تقویت امر ملی و مولد بودن در عرصه هوش مصنوعی و فناوری قرار دادهاند، در حالی که در ایران، توجه به لایههای بنیادین مغفول مانده و خطر تبدیل شدن به مصرفکننده صرف وجود دارد.
لزوم آموزش بهرهگیری صحیح از فناوریهای نوین
وی همچنین یادآور شد: در تالیف این کتاب کار گروهی از اهمیت بالایی برخوردار است و در واقع یک پروژه ناتمام است از این لحاظ که روند تعریف گروهی این کتاب نیز باید مورد بررسی قرار گیرد.
باید از فناوری هراسی و وابستگی به آن جلوگیری شود و روش صحیح از فناوریهای نوین را بیاموزیم و برای آموختن؛ تفکر لازم است. یکی از نمونههای هم افزایی تالیفگران با یکدیگر تالیف کتاب تأملات عصر دیجیتال است. مصرف و تولید برای ملتها از زمینههای گوناگون اهمیت دارد و اگر در حوزه فضای سایبر تولیدکننده نباشیم، شکست خواهیم خورد.
تحولات الهیاتی و بحرانهای هویتی در زیست مجازی
در بخش دیگری از این نشست، پژوهشگران فصول مختلف کتاب به ارائه یافتههای خود پرداختند. دکتر حمیده امیریزدانی با بررسی الهیات سایبر، تفاوت رویکردهای غربی به مسئله دین در فضای مجازی را تشریح کرد.
وی در همین زمینه گفت: در سنت آلمانی تمرکز بر پرسشهای بنیادین و تأثیر فضای مجازی بر ایمانورزی انسان است، در حالی که سنت انگلیسیزبان بیشتر به مطالعات موردی و کارکردی مانند زیارت آنلاین میپردازد.
دکتر هاجر جعفری، دیگر سخنران این مراسم بود که به بررسی وضعیت روشنفکری در جهان عرب پرداخت و با اشاره به آرای متفکرانی همچون ندیم منصوری، از تغییر نقش نخبگان و ظهور مفاهیم جدیدی مانند متافلاسفه در ساختارهای نوین عصر دیجیتال سخن گفت.
نسل متأثر از زیست فضای مجازی
همچنین دکتر فاطمه فلاحنژاد، نویسنده فصل چیستی جامعه مجازی، نسبت به شکلگیری نسلی متأثر از زیست در جامعه مجازی هشدار داد.
وی ضمن تفکیک میان اجتماع مجازی و جامعه مجازی ابراز داشت: این فضا با تغییر در مفاهیم بدیهی مانند جنسیت و حتی معنای مرگ و شهادت، بحرانهای هویتی و اجتماعی جدیدی را رقم زده است که نیازمند مواجهه عمیق فلسفی و اجتماعی است.
پیوند مسائل روز با مبانی نظری
در خاتمه این مراسم، دکتر رفیعالدین اسماعیلی، رئیس موسسه شناخت، با تأکید بر لزوم اتصال مسائل اجتماعی به ریشههای نظری گفت :نگاه پژوهشی باید مانند نخ تسبیحی باشد که مسائل کاربردی را به مبانی فکری متصل میکند.
وی همچنین با اشاره به لزوم پژوهش های قوی در این رابطه افزود: خاستگاه غربی فضای مجازی نباید مانع از بازاندیشی و تصرف در ماهیت آن بر اساس نیازهای بومی شود.
نظر شما